Git Kullanımı

Git, versiyon kontrol sistemi olarak kodlarımızı takip etmemizi sağlar. Bu sistemin mantığını anlamak için dört temel alan ve dosya durumlarını anlamak gerekiyor:

1. Working Directory (Çalışma Dizini)

Bu, bilgisayarındaki proje klasörüdür. Kodları burada düzenlersin. Yeni dosya eklersin, var olanı değiştirirsin.

2. Staging Area (Hazırlık Alanı)

Değişiklik yaptığın dosyaları commit’lemek için önce staging area’ya alman gerekir. Bu alan, “Bu dosyaları bir sonraki commit’e ekleyeceğim” dediğin yer.

3. Local Repository (Yerel Depo)

git commit komutu ile staging area’daki değişiklikler local repository’ye kaydedilir. Bu senin bilgisayarında tutulan Git geçmişidir.

4. Remote Repository (Uzak Depo)

Bu, GitHub, GitLab gibi uzak sunucularda bulunan projendir. git push komutu ile local repository’deki commit’leri bu uzak sunucuya gönderirsin. Diğer kullanıcılarla senkronizasyon burada olur.

Dosya Durumları (File Status)

Git, her dosyanın hangi aşamada olduğunu takip eder:

Durum	Açıklama
Untracked	Git’in henüz takip etmediği dosya. Yeni oluşturulmuş olabilir.
Unmodified	Git tarafından takip ediliyor ve üzerinde değişiklik yapılmamış.
Modified	Takip edilen dosyada değişiklik yapılmış ama staging’e alınmamış.
Staged	Değişiklik staging area’ya alınmış ve commit için hazır.

Branch (Dal)

Branch, projenin ayrı bir kopyasıdır. Ana dal genelde main veya master olur. Yeni bir özellik üzerinde çalışmak için feature-x gibi yeni bir branch açarsın. Böylece ana dal etkilenmez.

git checkout -b feature-login

Fork

Fork, başka birinin projesinin bir kopyasını kendi GitHub hesabına almaktır. Genelde açık kaynak projelerde kullanılır. Projeyi geliştirip Pull Request (PR) ile katkıda bulunursun.

HEAD

Şu anda hangi commit veya branch üzerinde çalıştığını gösterir.

Git Komutları

Git komutları aşağıdaki gibi gruplandırılabilir.

Genel Konfigürasyon Komutları

Komut	Açıklama
git config –global user.name “birkanoruc”	Global kullanıcı adını yapılandırır.
git config –global user.name	Global kullanıcı adını görüntüler.
git config –global user.email “[email protected]”	Global e-posta adresini yapılandırır.
git config –global user.email	Global e-posta adresini görüntüler.
git config –list	Tüm Git ayarlarını listeler.

Repo Oluşturma ve Klonlama

Komut	Açıklama
git init	Yeni bir Git reposu başlatır (bulunduğun dizinde .git klasörü oluşturur).
git clone <url>	Mevcut uzak repo’yu kopyalar (klonlar).

Remote (Uzak Depo) İşlemleri

Komut	Açıklama
git remote add origin <url>	Uzak repo adresi ekler.
git remote -v	Uzak repo adreslerini listeler.
git remote remove origin	Uzak repo bağlantısını kaldırır.

Dosya Takibi ve Durum Kontrolü

Komut	Açıklama
git status	Çalışma alanındaki dosyaların durumunu gösterir.
git add <dosya>	Belirtilen dosyayı sahneye (staging area) ekler.
git add .	Tüm değişiklikleri sahneye ekler.
git restore <dosya>	Değişiklikleri geri alır (unmodified hâle getirir).
git restore –staged <dosya>	Dosyayı sahneden (staged alanından) çalışma alanına çeker.
git reset	Tüm dosyaları sahneden kaldırır, çalışma alanı bozulmaz.

Commit İşlemleri

Komut	Açıklama
git commit -m “mesaj”	Staged dosyaları commit eder.
git show	Son commit’in detaylarını gösterir.
git log	Tüm commit geçmişini gösterir.
git log -p -2	Son 2 commit’in farklarını detaylı olarak gösterir.
git log –since=10minutes	Son 10 dakikadaki commit’leri listeler.
git log –author=”Ad”	Belirtilen kullanıcıya ait commit’leri gösterir.
git log –pretty=oneline	Her commit’i tek satır olarak gösterir.
git log –pretty=short	Kısa formatta commit bilgilerini listeler.
git log –pretty=medium	Medium formatta commit bilgilerini listeler.
git log –name-status	Commit ile değişen dosyaları da listeler.
git log –name-status –pretty=oneline	Tek satır formatta, dosya değişiklikleriyle birlikte gösterir.

Branch (Dal) İşlemleri

Komut	Açıklama
git branch	Tüm branch’leri listeler.
git branch <branch>	Yeni bir branch oluşturur.
git branch -d <branch>	Merge edilmiş branch’i siler.
git branch -D <branch>	Merge edilmemiş branch’i zorla siler.
git checkout <branch>	Belirtilen branch’e geçiş yapar.
git checkout -b <yeni_branch>	Yeni branch oluşturur ve geçiş yapar.
git checkout <commit-id>	Belirli bir commit’e geçiş yapar (detached HEAD durumu).
git merge <branch>	Belirtilen branch’i mevcut branch ile birleştirir.

Uzak Repo’dan Güncelleme

Komut	Açıklama
git fetch origin <branch>	Uzak repo’daki branch’i yerel repo’ya çeker ama merge yapmaz.
git pull origin <branch>	Uzak repo’daki branch’i çeker ve çalışma dizinine uygular (fetch + merge).
git push origin <branch>	Yerel branch’i uzak repo’ya gönderir.

Geri Alma ve İptal

Komut	Açıklama
git reset –soft <commit-id>	Commit’leri siler, değişiklikleri korur.
git reset –mixed <commit-id>	Commit’leri siler, değişiklikleri sahneden de çıkarır.
git reset –hard <commit-id>	Commit’leri ve tüm değişiklikleri tamamen siler.
git reset –soft HEAD~1	Son commit’i siler, değişiklikleri korur.
git revert <commit-id>	Belirtilen commit’in tam tersi bir commit üretir.

Değişiklikleri Görüntüleme

Komut	Açıklama
git diff	Çalışma dizinindeki değişiklikleri gösterir.
git diff –cached	Stage edilmiş değişiklikleri gösterir.

İstatistik ve Özetler

Komut	Açıklama
git shortlog -s	Kullanıcıların commit sayılarını listeler.
git shortlog -e	Kullanıcıların e-posta bilgileriyle commit sayılarını listeler.
git shortlog -n	Commit sayılarına göre kullanıcıları sıralar.

Posted in Yazılım Dünyasında Genel Bakış by Birkan