Bölüm 06: PHP’de İfadeler

PHP programlama dilinde ifadeler (expressions), bir değer üreten veya bir işlem gerçekleştiren kod parçalarıdır. PHP’de hemen her şey bir ifade olabilir! Bu yazıda, ifadelerin temelini, türlerini ve kullanım alanlarını detaylıca inceleyeceğiz.

PHP’de İfade (Expression) Nedir?

Bir ifadeyi kısaca bir değer döndüren herhangi bir kod parçası olarak tanımlayabiliriz. Örneğin:

$toplam = 5 + 10; // 5 + 10 ifadesi bir sonuç üretir (15)
$isim = "Ahmet";  // "Ahmet" ifadesi bir string değer döndürür

PHP’de ifadeler 4 ana gruba ayrılabilir:

1. Matematiksel ve Mantıksal İfadeler
2. Atama İfadeleri
3. Fonksiyon Çağrıları
4. Kontrol Yapıları ve Döngülerde Kullanım

Matematiksel ve Mantıksal İfadeler

Matematiksel ifadeler, sayısal işlemler yaparak bir değer üretir:

$sonuc = 10 * 5 + 2; // (10 * 5) + 2 = 50 + 2 = 52
echo $sonuc;

Mantıksal ifadeler, genellikle karşılaştırma ve koşul değerlendirme için kullanılır:

$yas = 20;
$girisIzni = ($yas >= 18); // true döndürür

Atama İfadeleri

Atama ifadeleri, bir değişkene değer atayan işlemlerdir.

$a = 5;       // Değer atama
$b = $a + 10; // İfade sonucu atama

Kısa atama operatörleri:

$x = 10;
$x += 5;  // x = x + 5 (Sonuç: 15)
$x *= 2;  // x = x * 2 (Sonuç: 30)
$x--;     // x = x - 1 (Sonuç: 29)

Kısa atama operatörleri, kodun daha okunabilir ve kısa olmasını sağlar.

Fonksiyon Çağrıları

Bir fonksiyon çağrıldığında, ürettiği sonuç da bir ifade olarak kullanılabilir:

function selamVer() {
    return "Merhaba!";
}

$mesaj = selamVer(); // "Merhaba!" değerini döndürür
echo $mesaj;

Fonksiyon çağrıları doğrudan ifadelerde kullanılabilir:

echo strtoupper("php harika!"); // Çıktı: PHP HARİKA!

Kontrol Yapıları ve Döngülerde Kullanım

İfadeler, if-else, switch-case, while, for gibi kontrol yapılarında kullanılır.

$sicaklik = 25;

if ($sicaklik > 20) {
    echo "Hava sıcak!"; // Koşul ifadesi true olduğu için bu çalışır
} else {
    echo "Hava soğuk!";
}

Burada ($sicaklik > 20) bir mantıksal ifadedir ve true veya false döndürür.

PHP’de İfadelerin Kullanıldığı Alanlar

Değişken atamalarında:

$sonuc = (10 > 5); // true döndürür

Döngülerde:

for ($i = 0; $i < 5; $i++) {
    echo "Sayı: $i <br>";
}

Fonksiyon parametrelerinde:

echo max(5, 10, 3); // Çıktı: 10

Dizi işlemlerinde:

$liste = ["elma", "armut", "kiraz"];
echo count($liste); // Çıktı: 3

Bölüm Sonu Canavarı: PHP İfade Testi

PHP’de ifadeler konusunu iyice kavradın mı? Test edelim!

Aşağıdaki ifadelerden hangisi geçersizdir?

$x = 10 + "5";  
$y = "PHP" . 7;  
$z = true + false;  
$a = 5 * "abc";

💡 İpucu: PHP’de dinamik tür dönüşümleri nasıl çalışıyor?

Aşağıdaki kodun çıktısını tahmin et:

$a = true && false;
$b = true and false;
$c = (true && false);

var_dump($a, $b, $c);

İpucu: && ve and operatörlerinin öncelik farkı var mı?